Het schilderij van het Oekraïense meisje staat symbool voor.. ..een proces van verandering en een prachtig menselijk avontuur.
Het staat symbool voor je huis en je hart openstellen voor vreemdelingen en dat je daar gelukkig van wordt. Juist vreemdelingen kunnen je op een hoger plan tillen. Herinneringen kan je meenemen. Dat is veel meer waard dan materiaal of geld op de bank.
Toen de oorlog in Oekraïne begon en de beelden daarvan op tv verschenen, was Ada Bootsma net alleen komen te wonen in het huis Nyengaerde. In het bijzonder het beeld van een moeder op de vlucht met haar kleine kinderen en in de hand alleen maar een plastic tasje raakte haar in haar hart. Want waar moet je naartoe met een baby? Ondanks haar eigen verdriet van de scheiding dacht ze; ze kunnen wel bij mij in huis komen. Dit was het begin van een prachtig menselijk avontuur. Een avontuur van elkaars taal niet spreken, elkaars geschiedenis niet kennen en de ontdekking dat je geen familie hoeft te zijn om van elkaar te kunnen houden.
Vijf vrouwen kwamen in Nyengaerde wonen; twee kinderen, een moeder, de oma en haar zus (twee Baboeska’s). Polina, een meisje vier jaar, ging naar de dorpsschool en leerde razendsnel Nederlands. Zo vormde ze als vanzelf de linguïstische brug in huis: ‘Ik ben Google Translate’ zei ze vaak met een grote glimlach. Polina is slim en durft te dromen. In het begin huilde ze heel veel omdat ze haar vader zo vreselijk miste. Zo zei ze op een avond: ‘Ik wil naar mijn vader! Ik weet wel dat het niet kan maar ik wil het toch!’. En toen haar vader uiteindelijk toch een kleine tien dagen op bezoek was geweest vertelde ze later: ‘Ik had naar de sterren gekeken en ik had het gewenst!’. Deze krachtige manier van denken en doen zit verweven in het schilderij.
De meeste mensen zijn gewoon heel aardig voor elkaar. Het is mooi om voor ogen te houden en op zoek te gaan naar het mens zijn in andere mensen, dat kan via dit schilderij. Je krijgt dan andere gesprekken en mooie ontmoetingen.
Je kan je voorstellen dat als je op de vlucht bent en dat je dan bij iemand in huis mag wonen dat je daar blij van wordt. Na enkele weken had ieder zijn plekje gevonden en tot aan hun vertrek in mei 2023 is er geen onvertogen woord gevallen. Nog altijd kijken ze terug met verbazing over het feit dat de hele periode zo goed en harmonieus verlopen is.
Het schilderij gaat daarom ook niet alleen over Polina. Polina staat symbool voor een veranderingsproces en het besef dat als één deur dicht gaat een andere weer open gaat. Dat je door te geven ook veel terug kunt krijgen. Het kost je iets maar het brengt je nog veel meer. Het besef dat je iets voor een ander kunt betekenen. Het besef dat groter is dat je vooraf kan inschatten en je alleen leert kennen als je het gewoon doet. Door Polina te portretteren maakt kunstenaar Svetlana Tartakovska dit veranderingsproces zichtbaar en invoelbaar, bijna tastbaar. Het is voor de beschouwer een herinnering aan wat verandering met je kan doen.
De combinatie tussen de Oekraïense gasten in het huis Nyengaerde en kunstenaar Svetlana Tartakovska is heel natuurlijk en krachtig. Naast de Oekraïense verbinding die er is doordat het hun gezamenlijke moederland is er ook een andere overeenkomst. De blik in de ogen van de portretten die Svetlana schildert heeft een bijzondere soms magische uitwerking als je ervoor staat. Het is zo’n bijzondere blik die Ada zag in de ogen van de vijf vrouwen op de vlucht. Zeker in de beginperiode had zelfs het jongste meisje, nog maar een paar maanden oud, een blik ver weg. Het was een gespannen kijken, aftastend en afstandelijk. Dit veranderde gaandeweg hun verblijf. Het werd rustiger, geïnteresseerder en altijd afwachtend. Je kunt naar het schilderij kijken met een magisch gevoel van invoelbaarheid.
Van vroeger uit was Drenthe een arm gebied. Daaruit voortkomt het oud- Drentse gezegde: wie bent met mekaor. We moeten elkaar helpen: dit noemen ze ook wel Naoberhulp. Je naober kan ook in Oekraïne wonen. Stel je voor als jij nou zou vluchten, hoe mooi zou het zijn als iemand jou zou helpen? Het denken hierover opent nieuwe gedachten, nieuwe gevoelens, nieuwe mogelijkheden en ruimte. Daar staat dit schilderij voor.
Svetlana zei heel mooi: ‘Het wordt tijd dat dit meisje weer terugkomt in dit huis, en dan voor altijd’.
Het schilderij is te zien op afspraak via info@nyengaerde.nl bij Nyengaerde in Dwingeloo.